Vào lúc 12 giờ trưa Mỹ ngày 29/10, phiên đấu quốc tế của nhà đấu giá lớn Hindman-Freeman với 95 tác phẩm nghệ thuật đặc biệt đa dạng đã được diễn ra với những màn gõ búa thành công rực rỡ. Hindman-Free man là một trong những nhà đấu giá lớn danh tiếng tại Hoa Kỳ, đặc biệt đáng chú ý trong những tác phẩm tham gia phiên đấu hôm nay, có đến 4 tác phẩm từ “Tứ kiệt Đông Dương” Việt Nam: Lê Phổ và Vũ Cao Đàm.
Mở đầu với tác phẩm từ Vũ Cao Đàm “L’Offrande” tinh tế, nhẹ nhàng và trầm lắng. Tác phẩm khắc họa ba người phụ nữ trẻ đang ngồi, quỳ với sắc thái thanh tịnh. Phong cách vẽ mang hơi hướng trừu tượng và ước lệ. Các chi tiết không rõ nét, có phần mờ ảo, tạo cảm giác mộng mơ và thoát tục. Điều này giúp nhấn mạnh vào cảm xúc và tinh thần hơn là chi tiết vật lý, giúp người xem tập trung vào tâm trạng và cảm giác do bức tranh mang lại. Đặc biệt, với bố cục cân bằng, ba nhân vật tạo thành hình tam giác khiến ánh nhìn của người xem tập trung vào mối quan hệ giữa các nhân vật. Nhân vật mặc áo trắng nổi bật ở trung tâm, trong khi hai nhân vật còn lại tạo nên sự hài hòa xung quanh, bổ sung cho nhau và làm tăng thêm sự thanh thoát cho bức tranh.
Vũ Cao Đàm (1908–2000)
L’Offrande, 1964, Sơn dầu trên vải
Ký “vu cao dam” và ghi ngày phía dưới bên trái và ghi tựa đề mặt sau
29 x 23 3/4 in. (73.7 x 60.3cm)
Bộ sưu tập cá nhân tại Ohio
Giá gõ búa 85,000 $, giá bao gồm phí gõ búa 107,950$.
Vũ Cao Đàm (1908 – 2000), tốt nghiệp Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương và rời Việt Nam bắt đầu hành trình viễn du năm 1931. Ông nhận học bổng du học tại Trường Mỹ thuật ở Bảo tàng Louvre Pháp (L’École du Louvre) năm 1932. Trong sự nghiệp nghệ thuật của Vũ Cao Đàm, có hai địa hạt ông nhận được nhiều đánh giá cao của giới chuyên môn là điêu khắc (tượng đất nung, tượng đồng khắc họa chân dung thiếu nữ, bè bạn, người thân, các giảng viên, con vật,…) và tranh vẽ trên chất liệu đa dạng, mang ảnh hưởng từ nhiều nguồn văn hóa khác nhau.
Lê Phổ (1907-2001)
Hoa hồng, Sơn dầu trên vải
Ký “Le Pho” và ký với hán tự (dưới bên phải)
10 3/4 x 7 1/2 in. (27.3 x 19cm)
Bộ sưu tập của Lawrence Markin, Lake Forest, Illinois.
Giá gõ búa 25,000 $, giá bao gồm phí gõ búa 31,750$.
Lê Phổ là một trong những họa sĩ nổi bật của nền hội họa hiện đại Việt Nam và cũng là một trong những danh họa Việt Nam được biết đến rộng rãi trên thế giới. Ông sinh năm 1907 tại Hà Nội, học tại trường Mỹ thuật Đông Dương (École des Beaux-Arts de l’Indochine) – ngôi trường khai sinh ra phong trào hội họa hiện đại Việt Nam. Hội họa của Lê Phổ thừa hưởng văn hóa đa dạng, kết hợp không chỉ từ mỹ cảm trong tranh lụa thời Đường, Tống ở Trung Hoa mà còn chịu nhiều ảnh hưởng của trào lưu hội họa Tây Phương. Khi còn theo học tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, nghệ thuật châu Âu cũng chính là góc tiếp cận về đường hướng kỹ thuật để từ đó các sinh viên phát huy bản sắc dân tộc trong hội họa. Dưới bảo trợ của chính quyền thuộc địa, tác phẩm của ông được đưa đi trưng bày ở Đấu xảo Paris năm 1931, mở ra cơ hội để ông nhận học bổng vào trường mỹ thuật tại Pháp và từ Pháp viễn du khắp trời Âu tìm hiểu nghệ thuật. Sau đó, ông tiếp tục con đường nghệ thuật tại Paris, nơi ông sống và làm việc suốt phần đời còn lại.
Lê Phổ (1907-2001)
L’Enfant aux Pavots
Sơn dầu trên vải
Ký “Le Pho” và hán tự, ký mặt sau và ghi tựa đề
24 1/8 x 18 1/4 in. (61.3 x 46.4cm)
Bộ sưu tập Buck Family Collection, Philadelphia, Pennsylvania.
Giá gõ búa 80,000 $, giá bao gồm phí gõ búa 101,600$.
Bức tranh này là một tác phẩm mang đậm phong cách của Lê Phổ, với những yếu tố đặc trưng về màu sắc, bố cục và cảm xúc nhẹ nhàng, lãng mạn. Bức tranh miêu tả một người ngồi cạnh bình hoa, một chủ đề thường thấy trong các tác phẩm của họa sĩ. Tác phẩm sử dụng các gam màu pastel nhẹ nhàng, với những tông màu hồng, vàng và trắng hòa quyện. Sắc đỏ và trắng của hoa nổi bật trong tổng thể mềm mại, tạo điểm nhấn sinh động nhưng không làm mất đi sự hài hòa của bức tranh. Cách Lê Phổ phối màu ở đây tạo ra cảm giác dịu nhẹ, gợi nhớ đến tranh Ấn tượng nhưng vẫn giữ được vẻ Á Đông đặc trưng.
Lê Phổ (1907-2001)
Fleurs du Jardin sur une Table
Sơn dầu trên vải
Ký Le Pho và ký với hán tự
39 1/2 x 32 in. (100.3 x 81.3cm)
Bộ sưu tập Buck Family Collection, Philadelphia, Pennsylvania.
Giá gõ búa 95,000 $, giá bao gồm phí gõ búa 120,650$.
Bức họa cuối cùng của Lê Phổ trong phiên đấu lần này vẫn là một bức tranh trong chủ đề hoa quen thuộc của danh họa. Những bức tĩnh vật hoa đơn giản như vậy mà vẫn có thể làm giới mộ điệu điên đảo với những cú gõ búa trăm nghìn đô ở Việt Nam cũng chỉ có Lê Phổ mà không ai khác. Tranh của ông trên thị trường quốc tế vẫn không ngừng tăng giá khẳng định tầm quan trọng của nghệ thuật Lê Phổ trên thế giới.
Khánh Linh
